ИТАЛИЙН УЛС ТӨР СУДЛААЧ ЖОВАННИ АМЕНДОЛА

Жованни Амендола
Мэндэлсэн он:	1882 оны дөрөвдүгээр сарын 15
Мэндэлсэн газар:	Итали улс, Кампани муж, Салэрно
Бие барсан он:	1926 оны дөрөвдүгээр сарын 7 (43 насандаа)
Бие барсан газар:	Канна
Иргэний харьяалал:	Италийн Вант Улс
Боловсрол:	Флорэнцийн Их Сургууль
Үйл ажиллагааны төрөл:	Улс төрч, нийтлэлч, философич
Үр хүүхэд:	Жоржио Амендола

Жованни Амендола (Итали хэлнээ: Giovanni Amendola, 1882 оны дөрөвдүгээр сарын 15 — 1926 оны дөрөвүгээр сарын 6) — нь либерал үзэл бодол бүхий Италийн улс төрийн зүтгэлтэн, нийтлэлч, фашизмийн эсрэг үзэлтэн, Жоржио Амендолагийн эцэг болно.

Цадиг намтар

Амендола 1882 оны дөрөвдүгээр сарын 15 нд Италийн Кампани мужийн Неапол хотын ойролцоо орших Салэрнод Петр, Адэлаида Аглиэтта нарын гэрт мэндэлсэн. 1897 онд 15 насандаа социалист залуучуудын хөдөлгөөнд нэгдсэн. Засаг төрөө тэрсэлсэн бослогод оролцсон тул нэг бус удаа баривчлагдаж байжээ. 1919 онд Либерал-Адрчилсан намаас сонгуульд өрсөлдөж, Салэрно хотоос Италийн хууль тогтоох хуралд гишүүнээр сонгогдсон байна. Дэлхийн нэгдүгээр дайны дараагаас Италийн Либерал Намын зүүн жигүүрийг толгойлох болсон. Италийн хэд хэдэн засгийн газарт сайд (Их төлөв эзэмшил нутгийн хэрэг эрхэлсэн яамны сайд) байсан. 1924 онд Италийн хууль тогтоох хурал дахь фашизмын эсрэг эвслийг удирдаж, Ардчилсан Либерал Хүчний Холбоог үүсгэн байгуулсан. Робэрто Бэнчивэнгтэй хамтран куммунистуудын удирдлага дор фашизмтай эсрэг зэвсэгт тэмцэл өрнүүлсэн. Харамсалтай нь, уг үйл ажиллагаа ялагдлаар дууссан бөгөөд улс төрийн хувьд либерал-бүгд найрамдах байр сууринд шилжсэн байна. Амендола 1925 оны долдугаар сарын 20 нд Үндэсний Фашист Намын ерөнхий нарийн бичгийн дарга Карло Скорцигийн зохион байгуулсан хэт даврагсадын довтолгоонд өртөж хүндээр шархадсан. Социалист үзэлтэн Жакомо Маттеотти, санваартан Жованни Минцони зэрэг хүмүүсийн хамт Муссолинигийн дэглэмд адлагдаж, хилийн чанадад цагаачилсан. Удалгүй түүний хүү Жованни Амендола Италийн Коммунист Намд гишүүнээр элссэн.

Ерөнхий үзэл санааны хувьд хүмүүнлэг үзэл  баримтлалыг хөгжүүлж байсан. 1923 онд Италийн эрдэмтэн Пиерро Гобэттитэй хамтран «Либерал тулаан. Улс төрийн яриа (1919-1923 он)» (Una battaglia liberale. Discorsi politici, 1919-1923) нэрт бүтээлдээ улс төрийн шинжлэх ухаанд анх удаа “тоталитаризм” гэх нэр томьёог нэвтрүүлсэн байдаг. Тэдний үзсэнээр, дуче Бэнито Муссолинигийн тэргүүлсэн Италийн төр өмнөх дарангуй төрүүдээс зарчмын ялгаатай бөгөөд нийгмийн амьдралын эд ширхэг бүрт хяналтаа тогтоохыг эрмэлзсэн тоталитари төр болно. Ийм төртэй яриа хэлцэл өрнүүлэх ямар ч шаардлага байхгүй бөгөөд нийгмийн гишүүн бүрт эрх чөлөө олгох либерал хувьсгалыг хийх хэрэгтэй.

Үндсэн бүтээл

·         Opere di Giovanni Amendola, v. 1—3, Milano — Napoli, 1951—60.

Бичвэрийн үндсэн эх сурвалж

·         Carocci G., Giovanni Amendola nella crisi dello Stato italiano 1911—1925, Milano, 1956.

МОНГОЛЧИЛСОН: ЭТҮГЭН ИХ СУРГУУЛИЙН НИЙТИЙН ЗАХИРГАА, УДИРДЛАГЫН БАГШ, УДИРДЛАГЫН АКАДЕМИЙН ДОКТОРАНТ, УЛС ТӨР СУДЛААЧ НЯМААГИЙН ОТГОНБАЯР